Kurs obsługi komputera – Procesor część 2

W poprzedniej części poradnika, wymieniłem główne funkcje i cechy procesorów. Było to ogólne omówienie, bez wskazywania na wady i zalety konkretnych modeli. Czas na przegląd tego co właściwie mamy do dyspozycji w sklepach.

GNIAZDO PROCESORA

Jednak przy  wyborze procesora, ważna jest jeszcze jedna rzecz. Gniazdo procesora (zwane też podstawką). To specjalne miejsce na płycie głównej, w które wsadzamy procesor.

Dawniej procesory były po prostu przylutowywane na stałe do płyt głównych. Gdy procesorów zaczęło być na rynku coraz więcej, zaczęto stosować gniazda, tak aby użytkownik mógł łatwo wymienić  procesor na nowszy (procesor to najszybciej starzejąca się cześć komputera). Jednak wszystko to nie jest wcale takie różowe. Jedna podstawka pasuje zazwyczaj, zaledwie do kilku  procesorów, mniej więcej tej samej generacji. Całkiem nowy procesor idzie w parze z całkiem nowa podstawką. żeby  sprawa była jeszcze bardziej zagmatwana, dwaj najwięksi producenci procesorów, o ile na początku stosowali te same podstawki, o tyle w tej chwili każdy poszedł swoją drogą i nie ma płyt głównych i gniazd, które będą pasować do procesorów zarówno AMD jak i Intela. Trzeba wybierać.

Dlatego podstawową zasadą gdy chcemy złożyć komputer jest odpowiednia kolejność. Zawsze najpierw wybieramy procesor, potem płytę główną, i dopiero później pamięć i inne podzespoły. Gdy wybierzemy najpierw płytę główna, będziemy właściwie skazani na kilka procesorów tej samej firmy.

Oznaczeń podstawek jest mnóstwo, ponieważ dużo już było różnych procesorów i podstawek do nich. Nietrudno się w tych oznaczeniach pogubić. Zazwyczaj podstawka jest oznaczana nazwą Socket  (dawnej stosowano też nazwę Slot, dla gniazd podobnych do tych jakie teraz mają karty rozszerzeń) następnie podawana jest liczba np. 754. Liczba ta to nic innego jak liczba pinów w gnieździe (to te małe dziurki, a w nowszych, złote wypustki). Ale producenci często odchodzą od tych oznaczeń, więc najlepiej przejrzeć je wszystkie.

Na początku jak zwykle trochę historii. Intel rozpoczął oznaczanie gniazd dla pierwszych procesorów dość prosto. Było Socket 1, Socket 2 itd. Aż doszedł do Socket 8 dla procesora Pentium Pro. Liczby bo słowie Socket nie oznaczały jeszcze liczby pinów, lecz kolejne wersje podstawek. Sytuacja wtedy była o tyle dobra że do tych samych gniazd pasowały również procesory AMD. Jednak na Socket 7 współpraca się skończyła i każdy producent poszedł swoją drogą. Poniżej wymienię wszystkie (przynajmniej te, które są lub były w komputerach domowych)podstawki AMD i Intela.

AMD

	Socket 462 – gniazdo posiadające 462 piny. Częściej nazywane było Socket A. Pasowało do procesorów AMD Athlon, Duron, Athlon XP, Athlon XP-M, Athlon MP, i Sempron.
	Socket 754 – Przeznaczone dla procesorów AMD Athlon 64, Sempron, Turion 64
	Socket 939 – Przeznaczone dla AMD Athlon 64, Athlon 64 FX, Athlon 64 X2, Sempron, Turion 64, Opteron (seria 100).
	Socket 940 – AMD Opteron (seria 100, 200, 800), Athlon 64 FX.
	Socket 1207 – zwane także Socket F.  Dla procesorów AMD Opteron (seria 200, 800). Zastąpił Socket 940.
	Socket AM2 – Posiada 940 pinów. Firma odeszła od podawania liczby pinów w gnieździe aby odróżnić od gniazda Socket 940. Obsługuje AMD Athlon 64 FX, Athlon 64 X2, Sempron, Turion 64, Opteron (seria 100).
	Socket AM2+ – na tą chwilę (marzec 2008) najnowsze gniazdo dla procesorów AMD. Posiada 940 pinów. Obsługuje AMD Athlon X2, Athlon X4, Phenom X2, Phenom X3, Phenom X4, Sempron.
	Socket AM3 – planowane gniazdo, wprowadzone będzie w 2 połowie 2008 roku. Ma zastąpić  AM2 i AM2+

INTEL

	Socket 370 – gniazdo dla procesorów Intel Pentium III, Celeron; Cyrix III; VIA C3.
	Socket 423 – dla procesorów Intel Pentium 4 z jądrem Willamette.
	Socket 478 – obsługuje  Intel Pentium 4, Celeron, Pentium 4 Extreme Edition, Pentium M.
	Socket 479 – obsługuje Intel Pentium M i Celeron M.
	LGA 771 – zwane także Socket 771 lub Socket J. Obsługuje procesory  Intel Xeon.
	LGA 775 – na tą chwilę najnowsze gniazdo Intela. Zwane jest także zwane także Socket 775 lub Socket T. Obsługuje procesory Intel Pentium 4, Pentium D, Celeron D, Pentium Extreme Edition, Core 2 Duo, Core 2 Extreme, Celeron, Xeon seria 3000]], Core 2 Quad.

JAK WYBRAĆ PROCESOR DLA SIEBIE?

Aby zacząć myśleć o gnieździe procesora, trzeba najpierw ten procesor wybrać. Jak to zrobić? Nie będę tu rozpisywał się nad wszystkimi procesorami dostępnymi na rynku. Jest ich po pierwsze bardzo dużo, mimo iż różnią się czasem małymi szczegółami. Po drugie sytuacja zmienia się na tyle szybko, iż za pół roku informacje te byłyby już właściwie zbędne. Dlatego podam tylko ogólne porady czym się kierować przy wyborze procesora.

Generalnie wszystko jak zwykle rozbija się o pieniądze. Od dawien dawna im nowsze procesory tym droższe, jednak z czasem ceny spadają i to znacznie. Procesor który dopiero co wchodzi na rynek kosztuje prawie 4000 zł! Jednak po okresie roku, czasem dwóch lat jego cena spada sukcesywnie do poziomu poniżej tysiąca złotych.

Z reguły procesory firmy AMD są tańsze od tych Intela. O ile kiedyś z tego powodu opłacało się bardziej kupować procesory właśnie AMD (dorównywały wydajnością Intelowi, czasem przewyższały), o tyle w tej chwili Intel mocno wyprzedził AMD jeśli chodzi o nowe technologie i wydajność procesorów. Na tą chwilę AMD pozostaje w tyle, chociaż nadal posiada procesory godne uwagi.

Nie ma sensu wydawać na procesor więcej niż 1000 zł. Za 500-600 zł można mieć już naprawdę dobry procesor, który nie zestarzeje się zbyt szybko. Ceny wciąż spadają więc w przyszłości można procesor wymienić. W tej chwili sytuacja jest o tyle dobra, iż od jakiegoś czasu nie zmieniają się podstawki procesora (AMD trzyma się AM2 i AM2+, a Intel LGA 775), więc można liczyć na to iż nie będzie konieczna wymiana płyty głównej (oczywiście ta sytuacja nie będzie trwała zbyt długo. W końcu wejdzie całkiem nowy   procesor, który będzie potrzebował szybszej magistrali, innego napięcia a co za tym idzie innej podstawki i płyty głównej).

Przy kupowaniu procesora dawniej patrzyło się głównie na jego szybkość. Im więcej Ghz tym lepiej. W tej chwili na początek trzeba spojrzeć na liczbę rdzeni. Jeden rdzeń to na tą chwilę trochę za mało, a 4 rdzenie to zbędny wydatek bo nadal żadne oprogramowanie tego w pełni nie wykorzysta. Dlatego procesor z dwoma rdzeniami będzie najlepszym rozwiązaniem. Częstotliwość w tym wypadku powinna wynosić około 2500-3000 Mhz. Warto też spojrzeć na ilość pamięci cache L2. Powinna być większa niż 2 Mb. W tej chwili 4 Mb to rozwiązanie optymalne.  Jeśli chodzi o 32-bity czy 64-bity to w tej chwili spokojnie wystarczą jeszcze procesory 32 bitowe. Aplikacji korzystających z 64 bitów nie ma za dużo.

Przed zakupem procesora warto się zastanowić do czego będzie wykorzystywany komputer. Jeśli mamy zamiar wykorzystywać go głównie do Internetu, pisania i oglądania filmów, to praktycznie nawet najtańszy procesor będzie wystarczający. Wymagające filmy HD będą chodzić dobrze na procesorze np. Pentium 4 2,8 Ghz.

Jeśli komputer będzie miał obsługiwać również najnowsze gry, to procesor już powinien być z wyższej półki. Ale niekoniecznie ten najdroższy. W grach dużo zależy od karty graficznej i ilości RAM-u więc sam procesor za wiele nie zdziała.

Jeśli zaś komputer ma służyć do obróbki video i grafiki, to tu procesor musi być jak najlepszy. Nie ma tu górnej granicy.

Jednak większość wykorzystuje komputer do  wszystkiego po trochu i tutaj nie trzeba przesadzać.

W tej chwili (marzec 2008) jeśli mamy do wydania na procesor około 500-600zł (co jest rozsądną ceną) możemy wybrać  AMD Athlon 64 X2 6000+. Z procesorów Intela dobrym wyborem będzie Intel Core 2 DUO E6750 (2,66GHz). Jest on droższy od  AMD o około 70 zł (kosztuje około 570 zł)ale wydajniejszy. Oba procesory mają dwa rdzenie i są 32-bitowe. Cena nie jest może niska ale jeśli ktoś kupuje nowy komputer to nie powinien wydawać na procesor mniej gdyż szybciej się on zestarzeje. Wymienione powyżej procesory mają odpowiedni zapas mocy aby sprostać wymaganiom komputera domowego (zakładając ze dobierzemy do tego również dobrą kartę graficzną i odpowiednią ilość pamięci RAM. )

Wybór procesora nie jest łatwy. Rynek jest wciąż zalewany nowymi procesorami, które niekoniecznie są lepsze. Jednak warto dobrze przemyśleć ten zakup, gdyż procesor rzutuje na wydajności całego komputera.

Na tym kończę temat procesorów. Być może nie jest on wyczerpany w pełni, jednak myślę iż wyjaśnia sporo. Jak zwykle zachęcam do komentowania i zadawania pytań. Na wszystkie postaram się odpowiedzieć.

W następnej części kursu zajmiemy się płytami głównymi.